Türk Edebiyatında Çocuk Şiirlerine Doğru Seyahat
Türk edebiyatında teması çocuklar olan bir sürü şiir bulunmaktadır. Hatta klasik edebiyatımızdan bu yana özellikle konusunu çocuklardan alan bir takım güzel şiirlere rastlamaktadır. Özellikle Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatındaki şairlerimizin yazdığı şiirlerin birçoğunda ana temayı çocuklar oluşturmaktadır.
Bu şiirler genellikle sade bir Türkçeyle yazılmış olup, didaktik ve lirik boyutuyla birlikte romantik boyutu ön plana çıkmış olan şiirlerimizdir. Biz bu yazımızda özellikle Cumhuriyet dönemi şairlerimizin konusu çocuk olan şiirlerine doğru bir seyahat yapacağız. Umarım çocuklarımızın dünyasında ünlü şairlerimizin yazmış olduğu muhteşem şiirlerle ve şairlerimizin güzel üslupları ve hayal güçleriyle mutlu olursunuz. Başlayalım mı ne dersiniz?
Tevfik Fikret’in “Şermin” isimli çocuk şiir kitabı meşhurdur. Özellikle bu kitaptaki “Kuşlarla” isimli şiirinde çocukların mutluluğu ile kuşların Özgürlüğü arasında çok güzel bağ kurmaktadır. Bakınız ne diyor Fikret;
Kuşlar uçar,
Ben uçarım.
Onların kanatları var,
Benim kanadım kollarım.
Kuşlar kanadını çırpar,
Bende kolumu sallarım.
Uçun kuşlar, uçun kuşlar,
Hepinizle yarışım var.
Bakınız Fikret kış mevsimini bir çocuğun gözüyle nasıl anlatıyor; Kış mevsimini birde çocuğun gözüyle görelim bakalım efendim;
Açıl perde, açıl perde,
Sen açıldın güneş nerde?
Bizi galiba unutmuş;
Hayır, onu bulut yutmuş.
Çok soğuk var.
Her taraf kar;
Aka Gündüz bir çocuğun nasıl olması gerektiğini, nelere dikkat etmesinin önemli olduğunu “Temizlik” isimli şiirinde bakınız ne güzel bizlere anlatıyor;
Kalkar kalkmaz yıkanmak,
Temizlenmek taranmak,
Hem giyinip kuşanmak…
Ne yapayım efendim!
Âdetimdir bu benim.
Orhan Seyfi Orhon bir sivrisineğin vızıltısından ne güzel bir çocuk şiiri yazmıştır. Sivrisinek isimli şiiri çocuk şiirlerine çok güzel bir örnek teşkil etmektedir. Sanki kulağımızda “Sivrisinek” vızıltısı geliyor izlemini verircesine, buyurun bakalım siz ne dersiniz;
Aman, şu sivrisinek,
Sözde bir eski bestekârmış da,
Şimdi işsiz, açıkta kalmış da…
Kovarsanız gitmez.
Söylenir, sızlanır, durur arsız,
Her zaman işte böyle:
Vızzz, Vızzz, Vızzz…
Halit Fahri Ozansoy bir çocuğun kedisini ele alır, çocuğun kedisi çocuğa göre dünyanın en büyük ve güçlü varlığıdır. Onun gözünde her şey bir yana “Kedi ”si bir yanadır. Buyurun bakalım Ozansoy ne diyor bir çocuğun üslubuyla kedisi için;
Kedim henüz bir yaşında;
Uyur hep soba başında.
Hem cesurdur hem de kurnaz.
Bir tıkırtı duyar duymaz,
Uyanır aslan kesilir;
Gözleri volkan kesilir.
Ahmet Kutsi Tecer, çocuklarımızda göçün sonucu olarak köylerinden uzaklaşsalar bile “Orda Bir Köy Var Uzakta” deyip o köyün bizim köyümüz olduğunu, gönlümüzde ki yerinin var olduğunu çocuklarımıza güzel Türkçemizle hatırlatmaktadır. Belki de sadece çocuklarımıza değil hepimize uyarı yapmaktadır sevgili şairimiz;
Orda bir köy var uzakta,
O köy bizim köyümüzdür.
Gezmesek de tozmasak da,
O köy bizim köyümüzdür.
Cahit Sıtkı Tarancı “Memleket İsterim” isimli şiirinde yavrularımız için ne şekilde bir memleket istediğini anlatmaktadır. Dikkat edilirse Tarancı çocuklarımızda bu şiirinde “Güzel Vatanımız Anadolu”yu tanımlamaktadır, anlatmaktadır. Dikkatli ve iyi okuyunca anlaşılmaktadır. Çocuklarımız için en güzel memleketin “Türkiye’miz” olduğu görülmektedir. Buyurun bakalım Cahit Sıtkı’nın akıcı üslubuyla nasıl bir memleket istendiğine bakalım efendim;
Memleket isterim
Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun,
Kuşların çiçeklerin diyarı olsun.
Memleket isterim,
Yaşamak, sevmek gibi gönülden olsun,
Olursa bir şikâyet ölümden olsun.
Allah aşkına burası “Türkiye” Değil de, neresidir, söyler misiniz? Aksi tezi olan varsa buyursun söylesin efendim…
Bakınız Ülkü Tamer ne güzel anlatmıştır bir çocuğun uyku ile olan durumunu, uykunun tadını ne kadar uyku tadında bizlere şiir diliyle ifade etmiştir, buyurun bakalım;
Bana çiçek gönderme
Bir kuş ağacı gönder.
Dallarında gezinsin,
Kül rengi güvercinler.
Konsunlar yastığıma,
Uyutmak için beni,
Sırtlarında kuş tüyü,
Gagalarında ninni,
Bir güzel adam Cahit Zarifoğlu o güzel ve tatlı üslubuyla “Baba-Kız” adlı şiirinde kız çocuğuyla babasının durumunu ne güzel belirtmiş;
Babacığım
Bir balon daha al
Patladı demin ki
Aman sus artık
Al sana
Bir balon daha
Patlatma emi
Bunu da,
Babacığım
Bana değil
Balona söyle bunu
De ki
Patlama emi,
Abdulkadir Bulut “Elma Şekeri” isimli şiirinde çocukların diliyle elma şekerini nasıl bulduklarını bakınız ne güzel ifade etmiştir;
Bazı satıcılar doğrusu
Çok kandırıkçı oluyor.
Bakınca elma şekerine
İnsanın canı çeker.
Oysa içi çürük elma,
Dışı boyalı şeker.
Şennur Sezer “Anneciğim” isimli ninni kıvamındaki şiirinde bir kız çocuğunun dileklerini ne kadar hoş dile getiriyor.
Ninni söyleme anneciğim
Sesini dinlemek için
Uyumuyorum.
Masal anlatma anneciğim
Kaf Dağını düşününce
Yoruluyorum.
Elimi tut ben yatınca
Sıcaklığını duyunca
Büyüyorum.
Bilgin Adalı çocuklarla oyun içerisinde “Şakacı Şiir” inde çocuklarla ne tatlı şeyler düşünüyor. Onlarla hayata sımsıkı sarılmanın ne demek olduğunu belirtiyor;
Hadi güneşi budayalım
Daha çok ışısın diye
Saçlarını kınalayalım ay dedenin
Gençleşsin diye,
Davranın çocuklar ha gayret
Geç kalırsak bu işte
Büyükler oyunu bozacak.
A. Vahap Akbaş “Resim Defterim” isimli şiirinde bir çocuğun neleri hissettiğini ne nasıl
Yaptığını ne güzel şiir diliyle bize anlatır;
Bulut
Ağaç
Ve kuş
Bulutun ağzında ay
Karnında yıldızlar
Olur mu bir yerde
Hem güneş hem de ay
Ben çocuksam
Ve benimse bu defter
Olur.
Nevzat Çelik bakınız bir çocuğun dileğini “çocuk şarkısı” isimli şiirinde nasıl belirtir;
Çocuk uçmak ister
Kanatları güzel kuş
Bir kanadını bana ver
Kanatları güzel kuş
Adnan Çakmakoğlu “kuş” isimli şiirinde çocuğun kuştan isteklerini nasılda güzel belirtiyor;
Benim yerime uç
Ağaçlara kon
Çiçekleri öp
Küçük kuş
Bende senin yerine
Top oynarım
İp atlarım.
Sevgili şiir severler çocuk Edebiyatınızda daha binlerce güzel çocuk Şiileri örneği vardır. Ben sizlere içlerinden bir nebzecikte olsa bir seçki yaptım. İnşallah beğenirsiniz.
About The Author
