Uçtan Uca Şifrelenmiş Öğütler-5
Yol uzun, yoldaşını doğru seç. “Vefa, hatırlamak değil hiç unutmamaktır” kumaşından kendine elbise yapanları yoldaş edin daima. Vefanın sefasını sürenler vedanın cefasını çekmezler. Sevmek; mahkûm etmek ya da cezalandırmak değildir, sevmek cömertliktir, sevdiğinin cürmünden pay almaktır. “Merhamet acımak değil acıtmamaktır” sözünden nasibini alanın sofrasında yer edinmeye bak kendine.
İnsanın eylemi ile niyeti arasında da sıkı bağlar vardır. Niyet ve eyleme, iyi ve kötü sıfatlarını eklemek sureti ile ikili eşleştirmeler yapmak mümkündür. Niyeti iyi, eylemi iyi eşleştirmesi bunun en değerli ve uyumlu olanıdır. Niyeti iyi, eylemi kötü olmak bu ikili ilişkilerden bir diğeridir. Bu, içinde nakısalar barındırsa da kabul edilebilir bir durumdur, hoş görülebilir. Bir diğeri; niyeti kötü, eylemi iyi olandır. Eylemin iyi olması niyetin kötülüğünü örtmez dolayısıyla bu kabul edilebilir bir durum değildir. Dördüncü tür ise niyeti kötü eylemi kötü olandır. Buna ilişkin; matematikteki bilinen kuralların aksine, iki kötüden bir iyi çıkmaz demekle yetinmek en güzeli.
Birçok insan tanıdım: ‘İnsan çeşit çeşit yer damar damar’ dediği gibi şairin, her biri diğerinden farklı. İnsan bir dağ mıdır yoksa ova mı? Deniz midir yoksa nehir mi? Bir ağaç olsaydı insan toprağa mı yakın olurdu yaprağa mı? İyi-kötü, doğru-yanlış, güzel-çirkin, faydalı-zararlı… Uzayıp gider liste. Ancak en sağlıklı mukayese biçimi cömert-cimri çapraz bağlarıdır. Cimrilik başlı başına, duygu ritim bozukluğu. Cömertliğe gelince onu ikiye ayırmak da fayda var. Birincisi aklî cömert, ikincisi kalbî cömert. Aklî cömert olan insanlar çoğunluktadır cömertler sınıfında. Kalbî cömert ise inci gibi yakut gibi az bulunur cömertler arasında.
Kalbî cömert; hasbi cömerttir, hesapsızdır. Ajandası, çetelesi en önemlisi de beklentisi yoktur. ‘Bitmesinden korkmayanın verdiği gibi verenler’ listesinin müdavimidir o. “El- cûdu mine’l-mevcudi” diye bir söz var yolun büyüklerine ait. Yani cömertlik, var olandan yapılandır. Ne varsa gönlünde, sofranda da o olsun. Sofranda eksilenin yeri, aklında kalanla değil kalbinden akanla dolsun.
Devam edecek…
About The Author
